26 June, 2010

..~මේසයේ උපමාව~..

ඊයේ පෝය දවසෙ හුඟක් දෙනා වගේ මාත් සිල් ගන්න ගියා. බණ කියන්න ආපු එක් ස්වාමීන් වහන්සේ නමක් දේශනා කළ ධර්ම කරුණු ටිකක් මගෙ හිතට තදින්ම කා වැදුණා. මේ බණ ටිකක් ගැඹුරුයි කිව්වත් වැරැදි නෑ.

හාමුදුරුවො උපමාවට ගත්තේ මේසයක්. "මේ මේසෙ කොහෙද තියෙන්නෙ", කියල උන්වහන්සේ තමන් ඉදිරියෙන් තිබුණු මේසය දිහාවට අත දිගු කරල ඇහුවා. ධර්ම ශාලාවේ හිටපු හැම දෙනාගෙම වගේ පිළිතුර වුනේ "ස්වාමීන් වහන්සේගෙ ඉදිරියෙන්", කියන එක.

ඊළඟට උන්වහසේ මේසෙ කකුලක් පෙන්නල අහනවා "මේ කකුලටද මේසෙ කියන්නේ", කියල. ඊළඟට අහනවා "මේ මතුපිටටද මේසෙ කියන්නෙ", කියලා. නමුත් අපි හැමෝටම හිතෙනවා වගේ මේසෙ කියන්නෙ එහි එක් කොටසකට නෙමේ නෙ.

"එහෙනම් මේ කොටස් සියල්ලේ ම එකතුවකටද මේසය කියන්නේ ?"
ස්වාමීන් වහන්සේගේ ඒ පැනයට අන් හැමදෙනාගෙම වගේ මගේත් පිළිතුර වුනේ "ඔව්" කියලා.

"එහෙනම් මම මේ මේසෙ කෑලි සියල්ලම ගලවල එකක්වත් අඩු නොකර එක පොදියකට බැඳල තිබ්බොත් ඒකටත් මේසය කියනවද?". සියලු දෙනාම හිතන්න පටන් ගත්තා.
"දැන් මේසය කෝ? එහෙනම් මේසය කියල දෙයක් නැද්ද ?".

මීලඟට හාමුදුරුවෝ දේශනා කරනවා "පින්වතුනි, මෙතන මේසයක් නෑ කියල සිතීම, මේසයක් තියෙනවා කියලා සිතීමටත් වඩා භයානකයි. මේසය තමා ඉදිරියෙන් තියෙනවා යැයි සිතීම ශාස්වත දෘශ්ඨියයි. මේසයක් නොපවතිනවා යැයි සිතීම උච්ඡේද දෘශ්ඨියයි. ශාස්වත දෘශ්ඨිය නිසා නිවනට මඟ ඇහිරී යනවා. නමුත් උච්ඡේද දෘශ්ඨිය නිසා නිවනට මඟ මෙන්ම දෙව් ලොවට මඟ ද ඇහිරී යනවා. ඒ නිසා මෙතන මේසයක් තිබේ යැයි සිතීමත්, නොතිබේ යයි සිතීමත් දෙකම වැරදියි. ඒ වගේම තවත් කෙනෙකුට මේසයක් ඇත්තෙත් නෑ, නැත්තෙත් නෑ යන මතයෙත් ඉන්න පුළුවන්. මේ සියල්ලම වැටෙන්නෙ මිථ්‍යා දෘශ්ඨිය යටතට. ඒ කියන්නෙ යමක් වැරදි ආකාරයෙන් දැකීමයි".

එතකොට මේසෙ දැන් ඇත්තටම කොහෙද තියෙන්නේ...

හාමුදුරුවෝ මේක තේරුම් ගැනීමට පහසු වෙන්න තවත් උපමාවක් අරන් විස්තර කළා. මේක අපි හැමෝම අහල තියෙන උපමාවක්. ඒ තමයි බල්ලෙකු ජලය තුළින් දිස් වෙන උගේම ඡායාවට බිරීම. ජලයෙන් දිස් වන්නේ තවත් බල්ලෙකු යැයි සිතන මේ බල්ලා එම ඡායාව වටා කර්මස්තාන ගොඩ නගා ගන්නවා. මේතන ඡායාවක් නෑ කියල අපිට කියන්න බෑ. විද්යාත්මකව ජල දියේ බල්ලෙකුගේ ඡයාරූපය දිස් වෙනවා.

නමුත් ඒ තවත් බල්ලෙක්ය යන සංඥාව ගොඩ නැගී තියෙන්නේ බල්ලාගෙ "සිත තුළ". ඒ වගේම මේ සංඥාව මුල් කොටගෙන බල්ලා තණ්හාව, ක්‍රෝධය, වෛරය නැමැති සිතුවිලි ඇති කර ගන්නවා.

එතකොට අපි කලින් උපමාවට නැවතත් ගිහින් බැලුවොත් ඇත්තටම මේසය තියෙන්නේ කොහෙද? "අපේ සිත තුළයි"...භෞතික වස්තූන්ගෙන් සංඥා ග්‍රහනය කරගෙන සිත ඒ වටා විවිධ කරමස්තාන ගොඩ නගා ගන්නවා.

යම් පුද්ගලයෙකු දුටු විට අපට ඔහු ගැන කැමත්තක්, කෝපයක්, ඊර්ෂ්යාවක්, තණ්හාවක් ආදිය ඇති වෙනවා. නමුත් මේ සියල්ලම අපේ හිත තුළ ඇති වන බල්ලාගේ ඡායාව හා සමාන දේවල්. රූප, ශබ්ද, ගන්ධ, රස, ස්පර්ශ යන සංඥාවන්ගෙන් මනස තුළ ඡායාවන් ගොඩ නැඟිල කලින් කලට දුක් වේදනාත්, සැප වේදනාත් දැනෙන්න සළස්වනවා.

අපේ ජීවිතයත් ඡායාවට රැවටුනු බල්ලෙක් වගේ ගත කරනවද, යථාර්තය ණුවනින් විමසල බලලා නිවැරදි මාර්ගයේ ගමන් කරනවාද යන්න අපිම තීරණය කළ යුතුයි.

"තණ්හාව සංසිඳීමට මත්තෙන්, තණ්හාව යනු කුමක්දැයි අවබෝධ කළ යුතුය."

5 comments:

  1. අනර්ඝ ලිපියක්. අලුත් යමක් ඉගෙන ගත්තා . ධර්ම දානය උතුම්ම දානයක්ලු.

    ReplyDelete
  2. බොහොම ස්තුතියි චානක, හේමලයා, සංජු සහ Anonymous..

    ReplyDelete